در ارتباط با جلالت و عظمت
حضرت « فاطمه » دختر « امام موسی بن جعفر » علیهماالسلام که برادر بزرگوارش « امام
رضا » علیه السلام به ایشان لقب « معصومه » داده است، کتابها، مقالات و سخنرانی
های متعددی وجود دارد اما آن چه قصد دارم در این مجال اندک به آن اشاره کنم ویژگیهای
خاص زیارتنامه حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها است.
یکی از ویژگی های این زیارتنامه
که بیانگر عظمت و جایگاه این بانوی بزرگوار در پیشگاه خدا و اهل بیت علیهم السلام
است، مأثور بودن آن از سوی « امام رضا » علیه السلام است. به عبارت دیگر بعد از
حضرت « فاطمه زهرا » سلام الله علیها، با این که بانوان برجسته زیادی در میان
خاندان اهل بیت علیهم السلام وجود داشته اما تنها بانوی مجلله ای که از طرف امام
معصوم علیه السلام برای او زیارت نامه مستقلی انشاء شده است، وجود مقدس حضرت «
فاطمه معصومه » سلام الله علیها است که بر اساس اسنــاد موجود، « امام رضا » علیه
السلام به یکی از اصحاب خود به نام « سعد » فرمود : برای ما در نزد شما قبری است.
« سعد » عرض کرد : فدایت شوم! آیا قبــــر « فاطمه » دختر « موسی بن جعفر» علیه السلام را می فرمایید؟ « امام رضا » علیه
السلام فرمود : آری، هر کس او را زیارت کند در حالی که عارف به حق او باشد، بهشت
از آن اوست. سپس « امام رضا » علیه السلام کیفیت زیارت
حضرت « معصومه » سلام الله علیها را به وی تعلیم می دهد.
زیارتنامه حضرت « معصومه »
سلام الله علیها کیفیت خاصی دارد به طوری که امام رضا علیه السلام میفرماید :
برای زیارت، نزدیک سر آن حضرت رو به قبله بایست و ابتدا این تسبیحات را بگو : 34
مرتبه الله اکبر و 33 مرتبه سبحان الله و 33 مرتبه الحمد الله
بعد از این تسبیحات، زیارتنامه
با سلام به پیامبران اولوالعزم با این خطاب شروع می شود : السَّلاَمُ عَلَى آدَمَ
صِفْوَةِ اللَّهِ السَّلاَمُ عَلَى نُوحٍ نَبِیِّ اللَّهِ السَّلاَمُ عَلَى
إِبْرَاهِیمَ خَلِیلِ اللَّهِ السَّلاَمُ عَلَى مُوسَى کَلِیمِ اللَّهِ السَّلاَمُ
عَلَى عِیسَى رُوحِ اللَّهِ یعنی سلام بر آدم ... سلام بر نوح ... سلام بر ابراهیم
...
اما وقتی زیارت به پیامبر
خاتم صلی الله علیه و آله و امیرمؤمنان و حضرت زهرا و اولاد پاکشان علیهم السلام
می رسد، « امام رضا » علیه السلام فرموده که این گونه بگو : السَّلاَمُ عَلَیْکَ
یَا رَسُولَ اللَّهِ السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا خَیْرَ خَلْقِ اللَّهِ، السَّلاَمُ
عَلَیْکَ یَا صَفِیَّ اللَّهِ السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا مُحَمَّدَ بْنَ عَبْدِ
اللَّهِ خَاتَمَ النَّبِیِّینَ السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ
عَلِیَّ بْنَ أَبِی طَالِبٍ وَصِیَّ رَسُولِ اللَّهِ ... یعنی سلام بر تو ای رسول
خدا ... سلام بر تو ای علی بن ابی طالب ... سلام بر تو ای فاطمه زهرا ... تا امام
حسن عسگری علیه السلام.
همان طور که مشخص است خطاب
در این سلام ها به نوع خطاب به شخصی است که گویا همان جا حاضر است و حضور دارد.
یعنی برخلاف سایر زیارتنامه ها ـ حتی زیارتنامه امام رضا علیه السلام ـ در این
حرم مطهر گویا معصومین از پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله تا امام حسن عسگری علیه
السلام حضور دارند. تا این که زیارت به وجود مقدس «امام زمان» علیه السلام که
«امام غایب» است، می رسد که «امام رضا» علیه السلام می فرماید : السَّلاَمُ عَلَى
الْوَصِیِّ مِنْ بَعْدِهِ یعنی سلام بر امام و وصیّ بعد از امام حسن عسگری علیه
السلام.
پس می توان نتیجه گرفت که
قم واقعا حرم اهل بیت علیهم السلام است و با زیارت حضرت معصومه سلام الله علیها می
توان به ثواب زیارت سایر معصومین علیهم السلام نیز نائل شد.
بعد از این، نوبت به زیارت
خود حضرت معصومه سلام الله علیها می رسد که باید گفته شود : السَّلاَمُ عَلَیْکِ
یَا بِنْتَ رَسُولِ اللَّهِ السَّلاَمُ عَلَیْکِ یَا بِنْتَ فَاطِمَةَ وَ
خَدِیجَةَ السَّلاَمُ عَلَیْکِ یَا بِنْتَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ السَّلاَمُ
عَلَیْکِ یَا بِنْتَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ و جالب این که در سلام به حضرت
معصومه سلام الله علیها بعد از این که گفته می شود : «سلام بر تو ای دختر رسول
خدا» قبل از این که گفته شود : «سلام بر تو ای دختر امیرالمؤمنین» گفته می شود: «سلام بر تو ای دختر فاطمه و خدیجه» سلام الله
علیهما که این عبارت نیز از لطافت خاصی برخوردار است.
بعد از این در ادامه به
عظمت این بانوی بزرگوار تأکید بیشتری شده، آن جا که گفته می شود : السَّلاَمُ
عَلَیْکِ یَا بِنْتَ وَلِیِّ اللَّهِ السَّلاَمُ عَلَیْکِ یَا أُخْتَ وَلِیِّ
اللَّهِ السَّلاَمُ عَلَیْکِ یَا عَمَّةَ وَلِیِّ اللَّهِ یعنی شخص زائر باید به
این نکته مهم توجه داشته باشد که کسی را زیارت می کند که از چندین حیث به معصومین
و خصوصا به ائمه علیهم السلام انتساب دارد چرا که او دختر ولی خدا و خواهر ولی خدا
و عمه ولی خدا است.
از ویژگی های خاص این زیارت
نامه تأکیدی است که روی مسأله بهشت شده است. آن جا که گفته می شود : السَّلاَمُ
عَلَیْکِ عَرَّفَ اللَّهُ بَیْنَنَا وَ بَیْنَکُمْ فِی الْجَنَّةِ یعنی سلام بر تو
باد! خدا بین ما و شما خاندان عصمت در بهشت رابطه و شناخت برقرار کند و ما را در
بهشت به شما برساند. گویا این حرم راه ورود به بهشت و رضوان الهی است همان طور که
در روایتی که قبلا عرض شد به این مطلب تصریح شده که مَنْ زَارَهَا عَارِفاً
بِحَقِّهَا فَلَهُ الْجَنَّةُ هر که او را زیارت کند و حق او را بشناسد بهشت بر او
واجب می شود.
در ادامه، این ویژگی با
بیان صریحتری به محبان اهل بیت علیهم السلام القا می شود که حضرت معصومه سلام
الله علیها دارای چنان مقام با عظمتی است که اگر شفاعتش شامل حال کسی شود، او وارد
بهشت خواهد شد
:
یَا فَاطِمَةُ اشْفَعِی لِی فِی الْجَنَّةِ فَإِنَّ لَکِ عِنْدَ اللَّهِ شَأْناً
مِنَ الشَّأْنِ : اى فاطمه معصومه من را در ورود به بهشت شفاعت کن که تو را نزد
خداى متعال شأن و مقام بلندی است.
خداوند ما را در دنیا و
آخرت از این خاندان پاکی و طهارت و هدایت لحظه ای دور نفرماید.
